การออกแบบกระสวน หรือแม่พิมพ์ (Pattern) ที่ดีขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง เริ่มตั้งแต่การทำความเข้าใจเกี่ยวกับการใช้งานของชิ้นงาน ว่าชิ้นงานเป็นชิ้นงานที่นำไปใช้กับงานประเภทไหน ถัดมาต้องทำความเข้าใจ drawing ของชิ้นงาน ว่ารูปร่าง และขนาดเป็นเท่าไหร่ วัสดุที่ใช้ควรใช้อะไร แล้วมาพิจารณาถึงการแบ่ง Parting Line ชิ้นงาน ควรแบ่งตำแหน่งไหน ต้องใช้ไส้แบบ (Core) หรือไม่ และควรเทน้ำโลหะเข้าทางไหน
สารบัญ
ปัจจัยต่างๆที่มีผลต่อการออกแบบแม่พิมพ์ และคุณภาพของแบบหล่อ
- การอ่านขนาด และการทำความเข้าใจชิ้นงานจาก Drawing
- การแบ่ง Parting Line และการวางไส้แบบ
- ชนิด และขนาดของ Core Print
- การเผื่อขนาดสำหรับการกลึง (Machining Allowance)
- การเผื่อขนาดสำหรับการหดหรือขยายตัวของทรายแบบหล่อ
- การเผื่อขนาดสำหรับการหดตัวของน้ำโลหะ
- การบิดตัว หรือโก่งตัวของวัสดุที่ใช้ทำ Pattern และ Core Box
- การออกแบบระบบทางวิ่ง, ระบบการป้อนเติมของน้ำโลหะ และรูระบายอากาศ
- ความเรียบของผิว และรอยต่อของ Pattern และ Core Box
- มุมถอดแบบ (Taper)
- การเลือกใช้วัสดุหล่อลื่น สเปรย์ หรือทาที่ Pattern หรือ Core Box
การเผื่อขนาดของ Pattern
ชนิดของ Pattern
- Real Solid
- เป็น Pattern ที่เหมือนชิ้นงาน สามารถถอด Pattern จากแบบ และไม่ต้องใช้ Core
- Solid
- เป็น Pattern ที่เหมือนชิ้นงาน สามารถถอด Pattern จากแบบ และไม่ต้องใช้ Core
- Two Part Solid
- เป็น Pattern ที่แบ่งเป็น 2 ส่วน บน และล่าง ง่ายต่อการถอด Pattern จากแบบ
- Pile Solid
- เป็น Pattern ที่ใช้สำหรับงานหล่อขนาดใหญ่ และซับซ้อน
- Frame Guide Sweeping
- เป็นการทำแบบหล่อโดยการขุดทรายออกจากช่องด้วยวิธีการเลื่อนแผ่น Sweeping ไปบนแผ่น Guide ใช้กับงานที่หล่อจำนวนน้อยเช่น ท่อ และวาวล์
- Sweeping
- เป็นการทำแบบหล่อโดยการขุดทรายด้วยวิธีการหมุนแผ่น Sweeping ซึ่งติดอยู่บนเพลาหมุนแผ่น แผ่น Sweeping จะมีรูปร่างเหมือนหน้าตัดของชิ้นงาน เหมาะสำหรับงานรูปทรงกระบอกกลม หรือจานกลม
- Skeleton
- เป็น Pattern ซึ่งประกอบด้วยแผ่นฐาน และแผ่น Gauge หนาที่ตั้งอยู่บนแผ่นฐาน โดยมีช่วงห่างที่พอเหมาะ Pattern อันนอกและอันใน (สำหรับทำ Core) ทำด้วยวิธีกระทุ้งทรายให้แน่น Pattern และกวาดทรายที่ล้นออก ใช้สำหรับงานหล่อขนาดใหญ่ และรูปร่างไม่ซับซ้อน
ชนิดของ Core Box
- Curved
เป็นกล่องที่ใช้สำหรับทำ Core ทำเป็นส่วนโค้งซึ่งมีรูปร่างเหมือน Core ใช้กับงานหล่อขนาดเล็กที่มีรูปร่างง่าย - Box Type
เป็นกล่องที่ใช้สำหรับทำ Core ขนาดกลางและใหญ่ - Box Type with Liner
เป็น Core Box แบบสี่เหลี่ยมที่มีกระสวนแยกส่วน วางเรียงในกล่อง - Frame Guide Sweeping
สำหรับใช้ทำ Core ของงานวาล์ว และท่อ - Sweeping
คล้าย Sweeping Pattern - Skeleton
คล้าย Skeleton Pattern
ชนิดของ Core Print
- แนวตั้ง (Vertical Core Print)
- Core Print 1 ด้าน
- Core Print 2 ด้าน
- Core Print ขยาย การทำ Core Print ด้านบนอาจทำได้ยาก จึงขยายให้ Core Print ด้านล่างใหญ่กว่าเพื่อให้การประกอบ Core มีความเสถียรมากขึ้น
- แนวนอน (Horizontal Core Print)
- Core Print 1 ด้าน
- Core Print 2 ด้าน
- Core Print ขยาย การทำ Core Print อีกด้านอาจทำได้ยาก จึงขยายให้ Core Print อีกด้านนึงให้ใหญ่กว่าเพื่อให้การประกอบ Core มีความเสถียรมากขึ้น
- Multiple Core Print
- ใช้ Core Print สำหรับการประกอบ Core มากกว่า 2 อันเพื่อเสริมความแข็งแรงในการรองรับให้มากขึ้น
- Insert Core Print
- Core Print ชนิดถอดได้ จะใช้ในกรณีที่ไม่สามารถถอด Pattern ออกจากทรายในขั้นตอนการทำแบบหล่อได้